Jak często robisz coś na autopilocie? Intuicyjnie podejmujesz decyzje – szybciej, niż zdążysz je przemyśleć? Jeśli ciekawi cię, jak działa twoja podświadomość i jaki ma wpływ na twoje życie, mam dla ciebie kilka prostych eksperymentów, które możesz przeprowadzić samodzielnie. Dzięki nim lepiej zrozumiesz, jak podświadomość kieruje twoimi myślami i zachowaniami.
Eksperyment 1: Paletka i piłeczka
Mam dla ciebie krótką zagadkę. Przeczytaj zagadkę i odpowiedz szybko, bez obliczeń, po prostu intuicyjnie:
Rakieta i piłeczka razem kosztują 110 zł. Rakieta jest o 100 zł droższa niż piłeczka. Ile kosztuje piłeczka?
Czy Twoja pierwsza myśl to 10 zł? To częsta intuicyjna odpowiedź… ale błędna. Poprawna odpowiedź to 5 zł. Odpowiedź nastąpiła automatycznie i szybko, bez nadmiernego analizowania.
Eksperyment 2: Efekt podświadomych skojarzeń
Przeczytaj teraz kilka słów i obserwuj swoje reakcje: dziadek, laska, zmarszczki, żółw, ślimak, zapomnieć, siwy.
Zatrzymaj się. Poczuj, co dzieje się z twoim ciałem, emocjami i myślami.
A teraz przeczytaj kolejne słowa: młody, szybki, energiczny, delfin, bieżnia, fitness.
Jaka jest różnica?
Psycholog John Bargh i jego zespół wykazali, jak silnie działają podświadome skojarzenia. W ich eksperymencie w pierwszej części jedna grupa studentów układała zdania ze słowami związanymi ze starością, a druga grupa z młodością. W drugiej części udawano, że kolejne zadanie czeka na studentów w innym, oddalonym o kilkadziesiąt metrów, pokoju. Dyskretnie mierzono czas ich przejścia – osoby, które układały zdania związane ze starością, szły zdecydowanie wolniej niż te, które pracowały ze słowami związanymi z młodością. To dowód na to, że na naszą podświadomość można oddziaływać i w ten sposób wpływać na nasze myśli, emocje i ciało!
Skąd się biorą nasze reakcje?
Według Daniela Kahnemana, laureata Nagrody Nobla z 2002r każdy z nas ma dwa systemy myślenia: szybki, automatyczny tzw. System 1 i wolniejszy, analityczny tzw. System 2.
System 1 umysłu to nasz „automatyczny pilot” – działa intuicyjnie, błyskawicznie i bez udziału świadomych myśli. To on odpowiada za nasze nawyki, emocjonalne reakcje i długotrwałe wspomnienia czy też reakcje ciała. Pozwala nam reagować w codziennych sytuacjach, np. automatycznie odskoczyć, gdy coś niebezpiecznego się do nas zbliża, bez zastanowienia schodzić po schodach, prowadzić samochód, odruchowo uśmiechnąć się, gdy widzimy śmieszną sytuację czy poczuć napływającą ślinę, gdy myślimy o czekoladzie. Odpowiada za ok. 95% naszych reakcji umysłowych, emocjonalnych, procesów fizycznych czy też działań.
Natomiast system 2 umysłu działa świadomie, analizuje informacje i umożliwia podejmowanie złożonych decyzji, tworzenie przemyślanych długoterminowych planów i wyciąganie logicznych wniosków – jednak jego działania są wolniejsze i wymagają więcej czasu i energii. Odpowiada on za ok. 5% naszych reakcji.
Jak pracować, aby odkryć nieuświadomione przyczyny problemów i dolegliwości?
Na co dzień większość naszych reakcji jest automatyczna. Dzięki temu nie musimy uczyć się na nowo – jak myć zęby czy prowadzić auto, nie musimy myśleć o tym aby trawić, oddychać czy wydalać. Problem zaczyna się, gdy pewne automatyczne programy blokują nasz organizm, sabotują nasze plany albo co gorsze prowadzą do dolegliwości i chorób. Aby zrozumieć siebie, kluczowe jest zrozumienie działania dwóch systemów umysłu – świadomego i podświadomego – i tego, jak mogą nam pomagać – lub przeszkadzać.
Chcesz rozwinąć się w pracy, ale wciąż odkładasz nowe wyzwania? Marzysz o pewności siebie, ale coś cię powstrzymuje? Czasem znasz przyczyny tych reakcji, wiesz kiedy się zaczęły, co się wtedy wydarzyło. Ale mimo to często nie możesz uwolnić się od nieprzyjemnych emocji. Innym razem przyczyny mogą być głęboko ukryte i niedostępne. Innymi słowy mogą być nieuświadomione.
Jeśli spotka cię w życiu jakieś wydarzenie – przyjemne bądź nieprzyjemne – powoduje ono powstanie:
- emocji,
- przekonań,
- reakcji w ciele.
Podam przykłady:
Jeśli ugryzł Cię pies – gdy kolejnym razem zobaczysz jakiegoś psa to prawdopodobnie pojawią się lęk, przekonanie, że psy są niebezpieczne i objawy z ciała np. szybsze bicie serca, przyspieszony oddech, drżenie rąk.
Jeśli ktoś cię skrytykuje może pojawić się emocja lęku lub złości, przekonanie o własnej niskiej wartości, objawy stresowe z ciała, blokady w działaniu.
Konkretny zapach powiązany z jakimś wydarzeniem np. pobytem w szpitalu może wyzwolić nudności, lęk czy też atak migreny.
Niektóre osoby reagują skokiem ciśnienia na badanie w placówce medycznej, to tzw. „efekt białego fartucha”.
To Twoje podświadome lęki, automatyczne nawyki lub często nieświadome przekonania mogą sprawiać, że tkwisz w miejscu – podświadomie chronisz się przed porażką, wstydem czy odrzuceniem.
Nieprzyjemne odczucia, chaos negatywnych myśli, częste napięcia w ciele mogą prowadzić do stresu i zmian w układzie nerwowym, hormonalnym, naczyniowym i immunologicznym. Jeśli występują one przez dłuższy czas, to mogą prowadzić do dolegliwości i jeśli nadal nie obniżymy napięcia, to może pojawić się choroba.
Jak skutecznie pracować, aby rozprawić się z przeszłością, poradzić sobie z teraźniejszością i zadbać o przyszłość?
Każda forma pracy i rozwoju znajdzie swoich zwollenników.
W klasycznym podejściu terapeutycznym lub coachingowym często stosuje się rozmowy i analizę przeszłych wydarzeń, analizę emocji, uświadamianie przekonań. Pomiędzy sesjami często wykonywane są zadania. W psychoterapii proces często jest długoterminowy i trwa od kilku miesięcy do czasami kilku lat. Dzieje się tak dlatego, że założeniem jest to, aby pacjent krok po kroku odnalazł i zrozumiał źródło swoich problemów. Takie podejście wykorzystuje się m.in. w terapiach poznawczo-behawioralnych, psychoterapii systemowej czy podejściu humanistycznym.
Niektóre formy terapii koncentrują się na rozwiązaniach doraźnych i przyszłości – skupiają się na ułatwianiu codziennego funkcjonowanie i radzeniu sobie z problemami, nie zajmują się przeszłością i nie analizują przyczyn problemów, np. terapia skoncentrowana na rozwiązaniach.
Praca z podświadomością jest inna – zdecydowanie szybsza. Dzięki niej można dotrzeć do głęboko ukrytych blokad i odkryć takie przyczyny problemów, które wcześniej w ogóle nie były brane pod uwagę. Pozwala szybko zmienić ograniczające przekonania i odkryć, co blokuje nasz rozwój mentalny, emocjonalny, co powoduje problemy w relacjach, dolegliwości czy choroby.
W trakcie mojej 20-letniej pracy miałam okazję stosować wiele metod pracy z pacjentami, ale odkąd poznałam metodę Dr Yagera – technikę pracy, która łagodnie pozwala dotrzec do podświadomych procesów, stała się ona moim głównym narzędziem wsparcia w chorobach i dolegliwościach psychosomatycznych.
Metoda polega na zadawaniu serii precyzyjnych pytań, które pozwalają odkrywać głęboko zakorzenione blokady bez potrzeby analizowania emocji czy sytuacji. Dzięki temu można uniknąć ponownej traumatyzacji, co pozwala na szybsze i bardziej skuteczne rezultaty.
Jeśli chcesz uniknąć długotrwałej analizy przeszłości i rozgrzebywania emocjonalnych ran, albo w ogóle nie chcesz mówić o swoich problemach i zależy Ci na czasie, to technika dr Yagera może być dla ciebie idealnym rozwiązaniem.
